Przewlekła choroba nerek u kotów

Wczesne rozpoznanie – podstawą efektywnej terapii i utrzymania wysokiej jakości życia (QoL)

Oprócz ogromnego znaczenia badań w rozpoznawaniu PChN, jeszcze ważniejszym elementem jest wiedza na temat wczesnych objawów klinicznych choroby. Wczesne rozpoznanie wpływa na rokowanie, a to przekłada się na opiekę nie tylko w klinice, ale także w domu, kształtując charakter opieki nad kocimi pacjentami.

Regularne wizyty u lekarza weterynarii stanowią fundament opieki weterynaryjnej, zwłaszcza u zwierząt starszych. Konsultacje weterynaryjne zapewniają możliwość kompleksowej oceny i wykonania badań przesiewowych, będących pierwszą linią obrony przed podstępnym początkiem PChN.

Wykorzystanie zaawansowanych narzędzi diagnostycznych i biomarkerów podczas rutynowych badań przesiewowych umożliwia lekarzom weterynarii subtelnych objawów przewlekłej choroby nerek.

Indywidualny proces leczenia może zostać wprowadzony po uwzględnieniu wytycznych IRIS, na podstawie stadium choroby i wyników procesu diagnostycznego.

Należy pamiętać, że istnieją główne strategie, takie jak wczesne postępowanie, monitorowanie progresji choroby, odpowiednie żywienie, łagodzenie objawów i edukacja klienta, które zapewnią kompleksową i zindywidualizowaną opiekę nad kocimi pacjentami w różnych stadiach choroby, mającą na celu poprawę dobrostanu i jakości życia.

Podwyższony poziom fosforu w surowicy może przyczyniać się do postępu PChN i manifestacji przez zwierzę związanych z nią objawów klinicznych.

Substancje wiążące fosforany, kluczowe w leczeniu hiperfosfatemii, działają poprzez wiązanie się z fosforem w przewodzie pokarmowym i utrudnianie jego wchłaniania. Te substancje wiążące przyczyniają się do ogólnej regulacji równowagi mineralnej, stając się kluczowym elementem terapii PChN.

Włączenie środków wiążących fosforany do schematów terapeutycznych podkreśla kompleksowy charakter leczenia PChN, mający na celu nie tylko wsparcie upośledzonej czynności nerek, ale także pochylenie się nad skomplikowanymi zaburzeniami równowagi biochemicznej, przyczyniającymi się do postępu choroby.

Podsumowując, skuteczne leczenie PChN u kotów wymaga holistycznego i proaktywnego podejścia ze strony lekarzy weterynarii. Oprócz precyzyjnej diagnostyki i dopasowanych metod leczenia, podstawą opieki zdrowotnej nad kotami są rutynowe badania kontrolne, pomagające we wczesnym wykryciu choroby, przestrzeganie wytycznych IRIS w celu dokładnego określenia stopnia zaawansowania PChN oraz przejrzysta komunikacja z opiekunami kotów. Dzięki proaktywnej identyfikacji subtelnych objawów, wykorzystywaniu wytycznych dotyczących stadium choroby i angażowaniu opiekunów w ten proces, lekarze weterynarii nie tylko mogą poprawić jakość życia kocich pacjentów, ale także pomóc w rozwoju standardów opieki zdrowotnej nad kotami.

Dieta odgrywa kluczową rolę w leczeniu przewlekłej choroby nerek u kotów. Dietoterapia może pomóc spowolnić postęp choroby i wydłużyć czas przeżycia, złagodzić objawy kliniczne i poprawić jakość życia. IRIS zaleca wprowadzenie diety nerkowej u kotów z PChN w stadium 2. Jednak w przypadku kotów z PChN w stadium 1 z nadciśnieniem lub białkomoczem zaleca się jeszcze wcześniejsze zmodyfikowanie diety - ograniczenie zawartości sodu w przypadku nadciśnienia lub wprowadzenie diety nerkowej w przypadku białkomoczu (IRIS 2023).

Kwasy tłuszczowe omega-3, EPA i DHA, znajdujące się m.in. w olejach rybich, mogą być wykorzystywane jako prekursory do naturalnej produkcji przez organizm eikozanoidów i mediatorów przeciwzapalnych. Mediatory te mogą mieć korzystny wpływ na czynność nerek poprzez zmniejszenie stanu zapalnego, ciśnienia krwi, agregacji płytek krwi i hiperlipidemii. W retrospektywnym badaniu na kotach z nabytą niewydolnością nerek stwierdzono, że koty karmione dietą nerkową z bardzo wysokim poziomem kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA) pochodzących z ryb, przeżyły znacznie dłużej niż koty karmione dietą bytową lub dietą nerkową bez kwasów tłuszczowych omega-3 lub ze znacznie niższym ich poziomem. W przypadku kotów z PChN karmionych dietą bytową mediana czasu przeżycia wynosiła 7 miesięcy, w przypadku wszystkich kotów karmionych dietą nerkową 16 miesięcy, a w przypadku kotów karmionych dietą nerkową z bardzo wysokim poziomem EPA (0,47 g/MJ) mediana czasu przeżycia wynosiła 23 miesiące (Plantinga i wsp. 2005).

Ograniczanie sodu

Niewydolność nerek często wiąże się z nadciśnieniem tętniczym. Farmakologiczne leczenie przeciwnadciśnieniowe może ograniczyć białkomocz i zredukować szybkość filtracji kłębuszkowej, co sugeruje, że zapobieganie nadciśnieniu może pomóc w ograniczeniu postępu niewydolności nerek. Ponieważ obciążenie sodem może wywoływać nadciśnienie tętnicze, zaleca się ograniczenie spożycia sodu u pacjentów z chorobami nerek, w połączeniu z leczeniem farmakologicznym (IRIS 2023).

Utrzymanie równowagi elektrolitowej i kwasowo-zasadowej

Zwłaszcza w późniejszych stadiach PChN, zdolność do wydalania kwasów lub utrzymywania równowagi elektrolitowej może być zmniejszona, co prowadzi do kwasicy metabolicznej i hipokaliemii. Diety nerkowe mogą zawierać środki alkalizujące, aby zwiększyć nadmiar zasad w diecie i skorygować kwasicę metaboliczną. Hipokaliemia jest powszechna u kotów z PChN i może osłabiać czynność nerek (Dow i wsp. 1990). Zwiększenie stężenia potasu w dietach nerkowych dla kotów może pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu potasu w osoczu.

Potrzeby żywieniowe kotów z niewydolnością nerek mogą się różnić w zależności od stadium i nasilenia niewydolności nerek, a także występowania wszelkich innych schorzeń. Dlatego ważne są regularne kontrole weterynaryjne i ocena stanu kota oraz jego potrzeb żywieniowych. Regularna analiza stężenia fosforu w surowicy wskazuje, czy poziom fosforu mieści się w zakresie docelowym IRIS, czy też wymaga dostosowania. Jeśli stężenie fosforu w osoczu przekracza docelowy zakres, konieczne jest dalsze ograniczenie fosforu w diecie lub zastosowanie środków wiążących fosfor (tzw. wyłapywaczy fosforu). Jeśli poziom fosforu w surowicy mieści się w zakresie docelowym, pomiar FGF23 może wskazać, czy kot odniesie korzyści z dalszego ograniczenia fosforu; obecność hiperkalcemii wskazuje na konieczność przejścia na dietę o wyższym poziomie fosforu lub zmniejszenia dawki środków wiążących fosfor (IRIS 2023). Gdy poziom azotowych produktów przemiany materii we krwi jest wysoki, można jeszcze bardziej obniżyć poziom białka w diecie (pod warunkiem, że zapotrzebowanie kota na białko i aminokwasy jest nadal pokryte) lub można zastosować specjalne substancje wiążące, które wiążą białkowe produkty uboczne w jelitach, aby nie mogły one zostać przekształcone w toksyny mocznicowe. Regularne monitorowanie ma kluczowe znaczenie dla dostosowania diety i dalszego leczenia w miarę postępu choroby.