Wraz z rozwojem hodowli, rozbudową gospodarstw (większa obsada zwierząt) i pojawieniem się obór wolnostanowiskowych z legowiskami zwiększa się również częstotliwość występowania chorób zakaźnych prowadzących do kulawizn, takich jak zapalenie skóry palca (dermatitis digitalis). Zapewnienie dobrych warunków, m.in. wygodne legowiska, odpowiednia posadzka i regularne usuwanie obornika, to pierwsza linia działań zapobiegawczych.
Kulawizny u bydła
Kulawizna u bydła jest częstym, bolesnym problemem zdrowotnym, który wpływa na dobrostan i produkcyjność zwierząt. Znaczna kulawizna zmniejsza dzienny pobór suchej masy, co ostatecznie skutkuje niższą wydajnością mleczną. Efekt ten jest bardziej zauważalny u pierworódek niż u krów wieloródek.1
Na wyniki ekonomiczne całego gospodarstwa, oprócz strat w mleku, wpływają także pogorszona użytkowość rozrodcza oraz koszty leczenia i dodatkowej pracy. Co więcej, kulawizna wpływa na zmiany zachowania związanego z leżeniem, zwiększając ryzyko wystąpienia innych chorób i jest uważana za jedną z głównych przyczyn wczesnego brakowania krów ze stada.1
Kompleksowe podejście
Dechra wspiera kompleksowe podejście w zakresie dobrych praktyk hodowlanych, wczesnego wykrywania i właściwego leczenia, które utrzymują stada w ruchu.
1 Odpowiednia opieka add
2 Wczesne wykrycie choroby add
Regularna korekcja racic przez wyspecjalizowany personel pomaga wcześnie wykryć wszelkie problemy. Bioasekuracja wewnętrzna i zewnętrzna to klucz do sukcesu. Należy mieć na uwadze, że wprowadzanie nowych osobników do stada, niesie ryzyko wprowadzenia nowej choroby. Odpowiednie stanowiska do dezynfekcji butów i sprzętu nie tylko zapewniają bezpieczeństwo zwierzętom, ale także zadowolenie pracowników.
3 Leczenie add
Prawidłowe leczenie kulawizn towarzyszących chorobom zakaźnym musi obejmować prawidłową i regularną korekcję racic. Częstotliwość przeprowadzania korekcji racic należy określić indywidualnie dla konkretnego gospodarstwa. Po prawidłowym oczyszczeniu i korekcji w przypadku kulawizny związanej z chorobą zakaźną należy zastosować antybiotyk w sprayu. W niektórych przypadkach konieczne jest założenie opatrunku, który ochrania racicę i utrzymuję ją w czystości.
Kulawizna to nie pojedyncza choroba, a kliniczny objaw bólu związanego z narządem ruchu. W większości przypadków przyczyną kulawizn u krów są choroby racic. Ze względu na etiologię choroby racic dzielimy na zakaźne i niezakaźne. Najczęstszą chorobą zakaźną racic jest zapalenie skóry palca. Natomiast wrzody podeszwy, krwotoki i choroba linii białej to najczęstsze niezakaźne zmiany chorobowe racic u bydła mlecznego.
Częstość występowania kulawizny, pomimo zwiększonej świadomości na temat jej skutków ekonomicznych, jest nadal niezwykle wysoka.1,2 Czynniki, które wpływają na wystąpienie kulawizny, można podzielić na 3 grupy: środowiskowe, związane z zarządzaniem stadem oraz osobnicze.
Prawidłowe leczenie krowy wykazującej kulawiznę należy rozpocząć od korekcji racicy. W poskromie można dokładnie obejrzeć chorą kończynę, co pozwala na postawienie dokładnej diagnozy. W celu złagodzenia bólu (natychmiastowego oraz po zabiegu) można zastosować leki przeciwzapalne i miejscowe środki znieczulające. 3,4 Zakaźne choroby racic można leczyć miejscowo i/lub ogólnie, biorąc pod uwagę odpowiedzialne stosowanie antybiotyków i rokowania. W przypadku miejscowego leczenia należy na kilka dni założyć opatrunek zabezpieczający racicę.
Kiedy krowa znajduje się w poskromie, zaleca się profilaktyczną korekcję racic pozostałych kończyn, aby upewnić się, że nie ma tam ukrytych lub tworzących się zmian. Niezależnie od przyczyny kulawizny chore zwierzęta należy oddzielić od stada i zapewnić im wygodne podłoże. Kulawiznę można kontrolować poprzez regularną korekcję racic, odpowiednią bioasekurację (choroby zakaźne), zbilansowaną dawkę pokarmową i zapewnienie krowom odpowiedniego poziomu komfortu (wystarczająca przestrzeń w oborze, odpowiednia posadzka i ściółka).
Piśmiennictwo add
-
M. Garvey, 2022: “Lameness in Dairy Cow Herds: Disease Aetiology, Prevention and Management”; Dairy; 3, pp: 199-210. doi: https://doi.org/10.3390/dairy3010016
-
M. Hoedemaker et al., 2020: “Abschlussbericht Tiergesundheit, Hygiene und Biosicherheit in deutschen Milchkuhbetrieben – eine Prävalenzstudie (PraeRi)”; https://ibei.tiho-hannover.de/praeri/pages/1
-
J. P. Wilson, N. J. Bell, 2022: “Use of NSAIDs in the management of lameness in dairy cattle”; Livestock; 27(6). doi: 10.12968/live.2022.27.6.254
-
D. Nagel et al., 2016: “The use of meloxicam oral suspension to treat musculoskeletal lameness in cattle”; Veterinary Medicine: Research and Reports”; 7, pp:149-155. doi: http://dx.doi.org/10.2147/VMRR.S112200